Od 150 lat stanowi główną arterię miasta – tu wzniesiono zdobione kamienice, eleganckie hotele i domy towarowe, które nadały jej wielkomiejskiego charakteru – ulica ZWYCIĘSTWA. 6 września świętujcie z nami Urodziny Ulicy Z, w programie dużo twórczego działania, spacery i debata.
Ulica Zwycięstwa od półtora wieku stanowi jedną z najbardziej charakterystycznych i reprezentacyjnych arterii Gliwic. Wytyczona w latach 70. XIX wieku jako Wilhelmstrasse, łączyła rynek z dworcem kolejowym i nowo powstającym śródmieściem, pełniąc funkcję wizytówki miasta. Szybko stała się centrum życia handlowego, towarzyskiego i kulturalnego – miejscem spacerów, spotkań i eleganckich rozrywek.
Na przełomie XIX i XX wieku wzdłuż ulicy powstawały okazałe kamienice, hotele, domy towarowe, restauracje i kawiarnie. Wilhelmstrasse zyskała miano „salonu miasta”. Po II wojnie światowej Wilhelmstrasse stała się ulicą Zwycięstwa – miejscem pochodów pierwszomajowych, spacerów i wieczornych spotkań przy blasku neonów.
Dziś, 150 lat od swojego powstania, ulica Zwycięstwa wciąż pozostaje sercem Gliwic. Jej jubileusz stał się inspiracją do stworzenia wyjątkowego projektu „URODZINY ULICY Z”, który łączy działania artystyczne, edukacyjne i społeczne z refleksją nad historią miasta.
„URODZINY ULICY Z” to okazja, by spojrzeć na główną arterią Gliwic przez pryzmat jej wielokulturowej historii oraz twórczych interpretacji współczesnych mieszkańców. Chcemy przypomnieć bogatą przeszłość ulicy, zebrać archiwalne zdjęcia i wspomnienia gliwiczan, a także zainicjować międzypokoleniową rozmowę o dziedzictwie i przyszłości tej przestrzeni.
PROGRAM
Happening ULICA Z przeszłością
Uroczyste rozpoczęcie projektu przybierze formę barwnych happeningów historycznych i performansów artystycznych. Będzie to wspólne świętowanie przeszłości i przyszłości tej wyjątkowej przestrzeni.
Ulica Zwycięstwa
Godz. 10:00–16:00, sobota 6 września
Realizacja: Lufcik na Korbkę
Warsztaty fotograficzne ULICA Z fotografią
Warsztaty prowadzone przez uznanego fotografa Arkadiusza Golę, znanego z umiejętności uchwycenia życia miasta w jego najbardziej autentycznych momentach. Podczas zajęć uczestnicy poznają tajniki fotografii ulicznej i będą mieli okazję uchwycić klimat ulicy Zwycięstwa z zupełnie nowej perspektywy.
Ruiny Teatru Victoria
Godz. 10:30–13:30
Prowadzący: Arkadiusz Gola
Zapisy: projekty@ckvictoria.pl
Międzypokoleniowy plener malarski ULICA Z malarstwem
Pod okiem lokalnej artystki Moniki Krasoń odbędą się międzypokoleniowe warsztaty malarskie, które pozwolą uczestnikom odkryć swoje twórcze możliwości. Inspiracją będzie ulica Zwycięstwa – jej architektura, detale kamienic, zieleń, a także historia i atmosfera miejsca.
Skwer Europejski
Godz. 11:00–14:00
Prowadząca: Monika Krasoń
Spacery tematyczne Sekrety ULICY Z
- Śladami dawnej elegancji
Spacer poświęcony dawnemu życiu towarzyskiemu ulicy Wilhelmstrasse. Uczestnicy poznają historię luksusowych hoteli, kawiarni i sklepów, które przed laty nadawały ulicy szczególnego blasku. Dowiedzą się, gdzie spotykali się mieszczanie, jak wyglądały dawne domy towarowe i gdzie znajdowały się najmodniejsze restauracje.
Start: fontanna z faunami przy Urzędzie Miasta
Godz. 10:00
Prowadzenie: Małgorzata Lichecka
Zapisy: projekty@ckvictoria.pl - Architektura przez dekady
Opowieść o tym, jak zmieniała się architektura ulicy Zwycięstwa – od eleganckich kamienic i secesyjnych detali, po powojenne realizacje. Uczestnicy zobaczą budynki, które były świadkami dynamicznych przemian miasta, poznają ich dawnych mieszkańców, a także miejskie legendy i zapomniane historie.
Start: Rynek, róg ul. Zwycięstwa
Godz. 11:30
Prowadzenie: Kamil Iwanicki
Zapisy: projekty@ckvictoria.pl - Ludzie Zwycięstwa
Spacer poświęcony postaciom, które na przestrzeni lat tworzyły historię ulicy – od kupców i restauratorów, przez architektów, po lokalnych bohaterów. Uczestnicy poznają opowieści o dawnych rodach związanych z handlem, miejscach spotkań elity Gliwic i ludziach, którzy pozostawili trwały ślad w dziejach miasta i regionu.
Start: Rynek, róg ul. Zwycięstwa
Godz. 13:00
Prowadzenie: Małgorzata Lichecka
Zapisy: projekty@ckvictoria.pl
Warsztaty neonowe ULICA Z neonem
Specjalistyczne warsztaty, podczas których uczestnicy zaprojektują i wykonają miniaturowe neony z wykorzystaniem przewodów elektroluminescencyjnych. To okazja do poznania tajników sztuki świetlnej i nawiązania do bogatej tradycji neonów, które niegdyś rozświetlały Gliwice. Każdy uczestnik stworzy własną świecącą instalację – pamiątkę inspirowaną ulicą Zwycięstwa.
Biuro festiwalowe Biennale, róg Alei Przyjaźni i ul. Zwycięstwa
Godz. 10:00, 11:00, 12:00
Limit: do 14 osób w bloku (dzieci <10 lat z opiekunem)
Zapisy: projekty@ckvictoria.pl
Realizacja: Fundacja Pracownie
Warsztaty sitodruku ULICA Z drukiem
Warsztaty graficzne, podczas których uczestnicy stworzą własne nadruki z charakterystycznymi motywami ulicy Zwycięstwa – np. inspirowane miejskimi detalami czy studzienkami kanalizacyjnymi. Grafiki będzie można przenieść na koszulki i torby, dzięki czemu każdy zabierze ze sobą unikalną pamiątkę.
Skrzyżowanie Alei Przyjaźni i ul. Zwycięstwa
Godz. 11:00–14:00
Realizacja: Fundacja Pracownie
Debata Historia i przyszłość ULICY Z
Otwarte spotkanie mieszkańców, historyków, urbanistów i artystów, poświęcone przeszłości, teraźniejszości i możliwym scenariuszom rozwoju ulicy Zwycięstwa. Debata będzie przestrzenią wymiany wspomnień, refleksji i pomysłów, w której spotkają się różne pokolenia i perspektywy. Uczestnicy wspólnie zastanowią się, jak zachować dziedzictwo ulicy, a jednocześnie nadać jej nowe funkcje – jako miejsca spotkań, kultury i wspólnego przeżywania miasta.
Ruiny Teatru Victoria
Godz. 16:00
Uczestnicy: Agata Twardoch, Bogusław Tracz, Paweł Harlender, Michał Szewczyk
Partnerzy: Gliwice dla Schabika, Śląski Urban Lab
Wydarzenie – 4 września, część obchodów URODZIN ULICY Z
Warsztaty reporterskie Reportaż z ULICY Z
Warsztaty dziennikarskie i literackie prowadzone przez Małgorzatę Lichecką – reporterkę i pasjonatkę lokalnych historii. Podczas zajęć uczestnicy będą odkrywać opowieści dawnych i obecnych mieszkańców ulicy Zwycięstwa, a następnie spróbują nadać im nowoczesną, literacką formę.
Biuro festiwalowe Biennale, róg Alei Przyjaźni i ul. Zwycięstwa
Czwartek 4 września, godz. 18:00–20:00
Prowadząca: Małgorzata Lichecka
Zapisy: projekty@ckvictoria.pl
Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny.
Projekt „URODZINY ULICY Z” jest realizowany w ramach programu „Patriotyzm Jutra” Muzeum Historii Polski w Warszawie.